Hiiraan Online

Axad, Ogoosto 05, 2012 (HOL) — Kulan ay ka soo qayb-galeen saxafiyiin ka kala socday qaybaha warbaahinta iyo fannaaniinta ayaa maanta lagu qabtay xarunta maamulka gobolka Banaadir, iyadoo kulankan ahaa mid looga hadlayay sababaha xilligan loo beegsanayo wariyeyaasha iyo fannaaniinta.

Kulankan oo ay soo qaban-qaabisay hay'adda CCD ayaa waxaa kasoo qayb-galay mas'uuliyiin ka tirsan dowladda, sida guddoomiye ku-xigeenka gobolka Banaadir ee dhinaca maamulka iyo maaliyada, Iimaan Nuur Iikar, xoghayaha guud ee maamulka Gobolka, Cabdikaafi Hilowle Cismaan, taliyaha laanta dambi baarista, Jen. C/llaahi Xasan Bariise, guddoomiyeyaasha degmooyinka iyo mas'uuliyiinta bulshada rayidka.

Iimaan Iikar oo kulanka furay ayaa tacsi u diray dhammaan intii Muqdisho lagu dilay, gaar ahaan suxufiyiinta iyo fanaaniinta, isagoo tilmaamay in dilalkan ay yihiin kuwo lagu beegsanayo dadka kuwa ugu qiimaha badan.
 

"Waxaan uga tacsiyadeynayaa shacabka Soomaaliyeed intii Muqdisho lagu dilay oo ugu dambeeyay Marshaale, dilalkan waa kuwo lagu beegsanayo dadka kuwa ugu qiimaha badan," ayuu yiri Iikar oo tilmaamay in maamulka Gobolka uu mudnaanta kowaad siiyay ammaanka, isagoo xusay inay muhiim tahay in laga wada-shaqeeyo amniga.
 
Xoghayaha guud ee Maamulka Gobolka Banaadir ayaa isaguna daboolka ka qaaday in dilalka ka dhaca Muqdisho ay yihiin kuwo lagu ugaarsanayo inta aqoonta leh, si ay bulshadau ugu soo haraan kuwo aan aqoon lahayn, isagoo xusay in dilalkooda loo adeegsanayo kuwo maan-gaab ah.
 
"Taariikhda dilalka wariyeyaasha wuxuu soo bilowday 1993-dii, sababaha keenay waa in bulshada indhaha looga rido, waayo suxufiga bulshada ayuu wararka u tabinayaa, si aan loo helin cid bulshada wax u tabisa ayaa loo leynayaa," ayuu yiri Cabdikaafi Hilowle.
 
Gudoomiyaha ururrada bulshada rayid ee gobolka Banaadir, Muxiyadiin Xasan Afrax oo isna hadlay ayaa sheegay in dilalka laga doonayo in bulshada lagu qal-qal geliyo, isagoo sheegay in loogu tala-galayo in lagu naafeeyo dadka waxgalka ah.


"Si looga hortago kuwa dilalka u geysanaya dadka mas'uuliyiinta ah waa in la is-kaashado oo lasoo sheego kuwa wax dilaya, haddaan lawada shaqeyn waxaa dadka loo dili doonaa mid-mid, dilalka waa kuwo qorsheysan waxaa loo baahan yahay in saxafiyiinta is-difaacaan," ayuu Afrax ku yiri hadalkii uu ka jeediyay kulanka.

Maareeye ku-xigeenka wakaalada murtida iyo madadaalada, Abwaan C/kariin Faarax Jiir ayaa sheegay inuu ahaa shaqsigii u dambeeyay ee lasoo hadlay Marshaale ka hor intii aan la dilin, isagoo tacsi u diray qoyskii iyo qaraabadii uu ka geeriyooday, wuxuuna intaa ku daray in loo baahan yahay inay wada-shaqeyn dhex-marto dadka si looga hortago dilalka fannaaniinta ama wariyeyaasha.

Taliyaha laanta dambi baarista dowladda Jen. Bariise ayaa sheegay in dilalkan ay ku dhacaan wada-shaqeyn la'aan iyo in dadweynaha aysan soo sheegin kooxaha wax dilaya, isagoo tilmaamay in la haayo raadadka kuwii dilka ka dambeeyay.


Abwaan Cusmaan C/llaahi Guure oo isaguna goobta ka hadlay ayaa sheegay inay la gudboon tahay saxaafada inay is-difaacaan, isla markaana ay hubkooda qaataan haddii ay suurogal tahay, isagoo xusay inay waajib tahay in qofka uu is-difaaco, isagoo ugu baaqay dowladda inay saxafiyiinta u ogolaato inay hubka qaataan.

Ugu dambeyn, kulankan ayaa saxafiyiinta iyo wariyeyaasha ka qayb-galay ay isku weydaarsadeen talooyin muhiim ah oo la xiriira ammaanka, sida looga hortagi karo dilalka socda iyo in lagama maarmaan tahay in la helo wada shaqeyn dhex marta wariyeyaasha iyo fannaaniinta.







Maxamed Xaaji Xuseen, Hiiraan Online
[email protected]
Muqdisho, Soomaaliya